İzafiyet Teorisi – Fuzuli
Şeb-i yeldayı muneccim muvvakkıt ne bilir
Müptela-i derd-i gâm’a sor kim geceler kaç saattir.
ateş kesilir…
Biz bülbül-i muhrik-dem-i gülzâr-ı firâkız
Âteş kesilir geçse sabâ gülşenimizden
Biz ayrılığın gül bahçesinde yanık ve ateşli şakayışlarla meşgul olan öyle bir bülbülüz ki
Eğer bahçemizden geçecek olan saba yeli bile olsa (tutuşur, yanar da) ateş kesilir..
II. selim
gönüldendir şikayet
gönüldendir şikayet kimseden feryadımız yoktur
ateş kesilir geçse saba gülşenimizden
o mahiler ki derya içredir deryayı bilmezler
bir ah etsem bu dünyayı viran ederim ben
göz gördü gönül sevdi seni ey yüzü mahım
kurbanın olam var mı benim bunda günahım
o gül endam bir al şala bürünsün yürüsün
ucu gönlün gibi ardınca sürünsün yürüsün
neler çeker bu gönül derdim şikayet olur
ben aşıkım sözüm de benim aşkaanedir
ne yanar kimse bana ateş dilden özge
ne açar kimse kapım bad-ı sabadan gayrı
yeni şehirli avni
aşk ve iman
Âlimleri irfan sahib eden, üç harf ile beş noktadır.(عشقْ)
Mü’minleri duhûlü cennet eyleyen, beş harf ile üç noktadır. (ايمان)
Fuzuli
Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlara su
Kim bu denlü dutuşan odlara kılmaz çâre su
Yavuz Sultan Selim
Merdüm-i dîdeme bilmem ne füsun etdi felek
Giryemi kıldı füzûn eşkimi hûn etdi felek
Şîrler pençe-i kahrımda olurken lerzân
Beni bir gözleri âhûya zebûn etdi felek
Selimi (Yavuz Sultan Selim)